Çalışma Ortamında Solunum Güvenliği: Toz Maskeleri
Solunum koruyucu özellik ile geliştirilen iş güvenliği maskeleri çeşitli endüstriyel ve iş ortamlarında en önemli gerekliliklerden birisidir. Çalışma esnasında meydana gelen toz, duman, gaz veya diğer partikülleri solumak hem kısa hem de uzun vadede çeşitli problemlere yol açabilir. Çalışanların solunum sistemini zararlı maddelerden korumayı hedefleyen toz maskeleri, farklı çeşitlere ve dolayısıyla farklı kullanım alanlarına sahiptir.
Solunum koruyucu ekipmanlar iş sağlığı ve güvenliği adına önemli bir rol oynarlar. Solunum yolu hastalıklarına yol açabilecek problemlerin giderilmesine katkı sağlarlar. Metal işleme, kimya, tarım, marangozluk ve madencilik gibi endüstrilerde çalışan işçilerin solunum maskesi kullanımı zorunludur.
Toz maskeleri arasından seçim yaparken dikkat edilmesi gereken bazı etkenler bulunur. Solunum yoluyla maruz kalınan zararlı maddelerden korunmanın en etkili yöntemi olan toz maskeleri birbirinden farklı özellikleriyle üretilen çeşitlere sahiptir. Çeşitlerin özellikleri değişti için toz maskesi fiyatları da değişir. Seçtiğiniz toz maskesinin çalıştığınız sektörün gerekliliklerine uyum sağlaması ve uzun süreli kullanımda bile konfor sağlaması gerekir. Bununla birlikte fiyat aralığının da karşılanabilir olması önemlidir.
Toz Maskesi Çeşitleri ve Özellikleri
Toz maskesi türleri arasında FFP1, FFP2, FFP3 gibi farklı sınıflar ve tiplerde üretilen çeşitler bulunur. Toz maskelerinin farklı türleri arasında en yaygın kullanılan maskeler partikül filtreli maskeler olarak değerlendirilir. Havada bulunan en küçük partikülleri bile %95’e kadar filtreleme özelliğine sahip olan bu maskeler toz, duman, virüs ve diğer zararlı maddelerin tamamına karşı etkili bir korunma aracıdır. Diğer sınıflarda üretilen toz maskeleri ise daha yüksek veya daha düşük filtrasyon seviyelerine sahip olabilirler. Her toz maskesi çeşidinin özelliği bir diğerinden farklı olduğu için koruma sağladığı kimyasal ve gaz oranı da değiştir.
FFP2 ve FFP3 solunum yolu koruyucuları da tercih edilen seçenekler arasındadır. Avrupa Standartlarına göre üretilen bu maskeler %94 veya %99 filtrasyon verimliliği sağlayan iki farklı alternatif bulundurur. Özellikle yüksek koruma gerekli görülen alanlarda tercih edilmesi gereken bu maskeler, birden fazla kez kullanılabilirler.
Toz maskelerinin tek kullanımlık çeşitleri de vardır. Tek kullanımlık toz maskesi özellikleri arasında katlanabilir yapı, hafif ve kolay kullanım, farklı toz ve partiküllere karşı koruma seviyeleri bulunur.
Değişen sektörlerin ihtiyaçlarını karşılamak için geliştirilen toz maskeleri arasında yarım ve tam yüz maskeler de yer alır. Yarım yüz maskeleri yüzün yarısını kaplar ve genellikle yeniden kullanabilir özellik ile üretilir. Değiştirilebilir filtreyle üretilen yarım yüz maskeleri uzun süreli koruma sağlar. Yüzü tamamen kapatan dolayısıyla gözleri de koruyan tam yüz maskeleri ise zararlı duman, gaz ve toz ile çalışılan ortamlar için en temel gereklilikler arasındadır.
Yüz maskesi çeşitleri arasında aktif karbon filtreleri veya asbest gibi lifli tozlar için tasarlanmış vermikülit filtreli maskeler de bulunur. Çeşitli endüstri, uygulama ya da risk faktörlerine karşı etkili koruma sağlayan toz maskesi çeşitleri, sektörün gereklilikleri ve işçinin ihtiyacına göre seçilmelidir.
İş Güvenliğinde Toz Maskelerinin Faydaları
Çalışma esnasında kullanılan toz maskesi faydaları hem uzun hem kısa vadede önemli faydalar sağlar. Birçok sektörün en temel gereklilikleri arasında toz maskesi etkileri şu şekilde özetlenebilir:
• Solunum yoluyla bulaşan pek çok tehlike bulunur. Özellikle toz, duman buhar ya da aerosol gibi zararlı partiküller ile çalışıyorsanız ciddi sağlık sorunları ile karşılaşma ihtimaliniz olduğunu göz ardı etmemelisiniz. Toz maskesi koruma özelliği sayesinde solunum yoluyla bulaşan tehlikelere ve hastalıklara karşı etkili bir önlem alır.
• Diğer kişisel koruyucu ekipmanlar gibi toz maskeleri ve işçi sağlığını korumak ve standartların karşılanmasını sağlamak adına etkilidir. Bu sayede işçinin daha verimli şekilde çalışmasını ve kendini güvende hissetmesini sağlayarak, uzun vadede çalışma verimini arttırır.
• İş kazalarını azaltır, toz sebebiyle oluşabilecek solunum yolu enfeksiyonları, kimyasal zehirlenmeler ve alerjik bir aksiyonları engeller.
• Çeşitli sektörler için toz maskesi kullanmak yasal bir zorunluluktur. Dolayısıyla iş sağlığı güvenliği maskeleri işyerinin yasal açıdan uyumlu hale gelmesini sağlar.
Toz Maskeleri Nasıl Kullanılır?
Toz maskesi seçimi sırasında çalıştığınız sektörün gereklilikleri göz önünde bulundurulmalıdır. Her sektör farklı bir alanda üretim yaptığı için karşılaşacağınız toz, duman veya zehirli gazlar birbirinden farklı olabilir. Karşılaşma ihtimalinizin olduğu tehlikelere uygun iş güvenliği ekipmanları kullanmanız, olası tehlikelerin engellenmesi adına önemlidir.
Toz maskelerinin seçimi sırasında olduğu gibi kullanım esnasında dikkat edilmesi gereken bazı etkenler bulunur. Bunlar sırasıyla şu şekildedir:
• Toz maskesi kullanımı öncesinde elinizi iyice yıkamalı ve uygun bir dezenfektan ile dezenfekte etmelisiniz. Bu sayede maskeye temas eden alanların kontaminasyon riskini minimize edebilirsiniz.
• Maskeyi takmadan önce kulak kayışlarını ve burun köprüsünü ayarlamalısınız. Burun köprüsünü bastırmalı ve bu sayede yerinden kaymasını engellersiniz.
• Maskeyi yüzünüzün tamamını veya bir bölümünü katılacak şekilde yerleştirmelisiniz.
• Maskeyi taktıktan sonra sızdırmazlık kontrol etmelisiniz. Eğer kenarlardan ya da burun köprüsünden hava sızıyorsa bu durum kimyasallara karşı tehlikede olduğunu gösterebilir.
• Maske ile işiniz bittikten sonra çıkarmadan önce yeniden ellerinizi yeniden yıkamalı ve dezenfekte etmelisiniz. Ardından kulak arkalarından ve baş lastiklerinden tutarak çıkarmalısınız.
Solunum maskesi kullanma yöntemleri uyguladığınız toz maskesi kullanımıyla elde edilen avantajlar maksimize edilir. Toz maskesi kullanımı esnasında dikkat edilmesi gereken etkenler maskenin özelliklerine ve çeşidine bağlı olarak da değişebilir.