İşitme Koruma

Kentsel yaşam koşulları gürültüyü de beraberinde getirmektedir. Toplu taşıma, inşaat işleri, üretim faaliyetleri ve elektronik aletler gibi ses kaynaklarından kulakları korumak için işitme koruma ekipmanları tasarlanmaktadır. İnsan kulakları belirli bir seviyenin üzerindeki seslere maruz kalarak duyma yetisini kaybedebilir. Özellikle yüksek sese uzun süre maruz kalmak zorunda kalan kişilerde süreç içerisinde duyma oranının azaldığı sık rastlanan bir durumdur. Kulak sağlığının korunması için sesli mekanlarda işitme koruma ekipmanları kullanılabilir. Yoğun sesi yalıtarak kulağa ulaşmasını sağlayan bu ekipmanların farklı kullanım ve ihtiyaçlara uygun olan modelleri bulunmaktadır. Kulak üstü ve kulak içi ekipmanlarının önlediği ses oranı farklılık göstermektedir. Bulunulan ortama uygun işitme koruma ekipmanı kullanılması kulak sağlığının korunması için gereken bir durumdur.

İşitme Koruma Ekipmanları

İnsan kulağının normal duyma seviyesi ortalama 10 dB ile 60 dB arasındadır. Kalabalık mekanlarda  bulunan ortalama ses yüksekliği 70 dB, matbaa ve müzikli ortamlarda 90 dB’dir. Metro, iş makinası ve uçak kalkışı gibi faaliyetlerde ortama yayılan ses 100 dB ile 125 dB arasındadır. 125 dB üzerinde bulunan ses yüksekliği kulaklarda ciddi hasarlara yol açabilir. 125 dB altından ses yüksekliğinin anlık duyulması ve uzun soluklu olmaması kulaklarda anında hasara yol açmayabilir. İşitme kaybının oluşması için sese kulakların devamlı maruz kalması gerekir. Çalışma alanlarında oluşan sesler kişilerde zamanla işitme kaybına yol açar. Süreç içerisinde kulaklarda hasar oluşmaması için kulaklık kullanılması gerekir. İşitme koruma ekipmanları arasında farklı kulaklık seçenekleri bulunmaktadır. Tek kullanımlık, yıkanabilir ya da kulak üstü işitme koruma ekipmanları arasından ortamda bulunan ses yüksekliğine en uygun olanı tercih edilmelidir. Çalışma sırasında kulaklık kullanımı belirli riskleri de barındırmaktadır. Ortamda bulunan sesin tamamen kesilmesi iş sağlığı ve güvenliği açısından uygun değildir. Çalışma esnasında yapılan uyarı ve sinyallerin duyulabileceği oranda ortamdaki ses yalıtılmalıdır. Kulakların tamamen sese kapatılması farklı iş kazalarının oluşmasına neden olabilir. Kulak koruma ekipmanları seçimi yaparken ses düşürme seviyesi dikkate alınmalıdır. Kulaklık modellerinin ses düşürme seviyeleri birbirinden farklılık göstermektedir. Baret kullanımı gereken işlerde barete takılabilir kulaklık modelleri tercih edilebilirken, kamu alanları ve toplu taşımalarda tek kullanımlık kulak koruma ekipmanları tercih edilebilir.

İşitme Koruma Ekipmanları Kullanım Alanları

İşitme koruma ekipmanları için kullanım alanları oldukça geniştir. Ortamda gürültü bulunan tüm alanlarda kullanılabilir. Farklı desibeldeki sesleri yalıtmak için kullanılan kulaklıklar ortama uygun olarak tercih edilmelidir. Üretim sektöründe yoğun iş makinası sesi zamanla kişilerin kulağında duyma kaybına neden olabilir. Tüm üretim süreçlerinde çalışan kişilerin kulak sağlığı için uygun işitme koruma ekipmanını kullanması gerekir. Otomotiv ve ahşap sektörü gürültünün yoğun olduğu diğer sektörler arasında bulunmaktadır. Oluşan seslerden korumak için kordonlu ya da kulak üstü kulaklık modelleri tercih edilebilir. Ortamda bulunan sesin 70 desibel üzerine çıkması durumunda kulaklar zarar görebilir. Ortam sesinin yalıtılması için bu ortamlarda işitme koruma ekipmanları kullanılması gerekir. Kullanılmaması halinde aşamalı olarak duyu kaybı yaşanabilir. 125 desibel üzerindeki seslere kulaklıksız maruz kalmak anlık hasarlar oluşmasına neden olabilir. İnsanlar için bu desibel üzerindeki sesler acı verici bir hal almaktadır. İşitme koruma ekipmanları aynı zamanda kulak içerisine su kaçma riski bulunan ortamlarda da kullanılabilir. Duş, havuz ve denizde kulağa su kaçması kulak sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Su geçirmeyen özelliğe sahip kulak tıkaçları kulak zarına su ulaşmasını önler. Kulakların çeşitli nedenlerle zarar görmemesi için bulunulan ortama uygun olan işitme koruma ekipmanı tercih edilmelidir. Kulak tıkacı büyüklüğü kulağa uygun olmalı ve kullanım esnasında kulağı tam kapattığından emin olunmalıdır. Tek kullanımlık olarak tercih edilen kulak tıkaçlarının tekrar kullanımı kulakların zarar görmesine neden olabilir. Kulak üstü kulaklıkların zamanla kulak pedi yıpranabilir. Kulak sağlığı açısından kulak pedlerinin düzenli olarak değiştirilmesi gerekir.

İşitme Koruma Ekipmanları Standartları

Kulak koruma ekipmanları EN 352-1, EN 352-2 ve EN 352-3 standartlarına uygun olarak üretilmektedir. Kulak üstü işitme koruma ekipmanlarının üretimi EN 352-1 standardına uygun olacak şekilde tasarlanmaktadır. Kulak tıkaçlarında bulunması gereken özelliklere dair detaylar ise  EN 352-2 standardında belirtilmektedir. Endüstriyel kasklara uyumlu olarak tasarlanan kulak koruma ekipmanlarının özellikleri ise  EN 352-3 standardında belirtilmektedir. Kulaklıklara ait özelliklere ait bilgiler kodlarla belirtilmektedir. “SNR” gürültü azaltma değeri, “H” yüksek seviye frekans, “M” orta seviye frekans, “L” düşük seviye frekans, “Mf” ses düşüş ortalaması, “Sf” standart sapma, “APVf” kabul edilen koruma değeri anlamına gelmektedir. Kulaklık seçiminde kulaklığın sahip olduğu bu özellikler dikkate alınmalıdır. Ortamda bulunan sese uygun olarak tercih edilen kulaklıkların temizliği düzenli olarak yapılmalıdır. Kulaklar yüksek enfeksiyon riski barındırır. Yeteri kadar temiz olmayan kulaklıkların kullanımı zamanla kulak sağlığını olumsuz yönde etkileyebilir. Kulaklık kişiye özel olması gereken koruma ekipmanları arasında yer almaktadır. Farklı kişiler tarafından aynı kulaklığın kullanımı hijyen açısından uygun değildir. Tek kullanımlık kulak tıkaçları dispenser sayesinde ihtiyaç duyulduğunda rahatlıkla kullanılabilir. Kapalı ortamda kullanılmayı bekleyen kulak tıkaçları kulak sağlığı için de herhangi bir tehlike oluşturmaz. Kulak koruma ekipmanlarının kullanımının ardından kapalı bir ortamda muhafaza edilmesi tekrar kullanımında kulağın enfeksiyon riski altında kalmasına engel olabilir.